Geelbuikschildpad legt eieren in Anna’s Hoeve

22 juni 2020
Een waarneming van Meijndert Ruitenberg

Oude vissers (o.a. Jan Deijs) vertelden mij vroeger al dat ze soms tientallen kleine geelwang(of geelbuik) schildpadjes zagen. De vraag was dan: waar komen ze vandaan? Of leggen volwassen exemplaren eieren in het zand? Voor zover ik weet, is dit nog niet eerder waargenomen.

Foto: Meijndert Ruitenberg

 

Op de website van Vroege Vogels staat over dit fenomeen een interessant artikel:

Een schildpad die eieren legt in Nederland, dat hadden wij nog niet eerder gezien. Fotograaf Ptjhu stuurde ons deze foto en vermeldt daarbij: “Deze dame waterschildpad heeft eieren gelegd op Park Staddijk in Nijmegen.”
Schildpadden worden wel vaker gezien in Nederland en het gaat dan altijd om ontsnapte of uitgezette exemplaren. De eerste melding werd zelfs al gedaan in 1897 in de Geleen, een klein riviertjes in de buurt van Heerlen. Voor zover wij weten, zijn jonge schildpadjes nog nooit in Nederland waargenomen. Gaat daar nu verandering in komen?

Gaan de schildpaddeneieren uitkomen?
We stellen deskundigen Richard Struijk van RAVON de vraag of schildpadden vaker eieren leggen en of de temperaturen nu zo hoog zijn dat er misschien succesvol voortgeplant gaat worden.
“Op zich is het leggen van eieren geen unicum”, antwoordt Struijk. “Dat zal op talloze locaties vermoedelijk plaatsvinden, maar zal het niet vaak worden gezien. Ook kunnen vrouwtjes onbevruchte eieren leggen. Er is niet per definitie een bevruchting nodig voor het aanmaken van eieren. Een beetje speurwerk leverde mij afgelopen weken vrij eenvoudig al verschillende waarnemingen van eileggende schildpadden op. Of ze uit gaan komen…”
Het is volgens Stuijk echter niet uitgesloten dat met de ’knalwarme’ zomers van de afgelopen jaren dit wel een keer gaat gebeuren. Maar dan is het nog wel de vraag welk geslacht deze nakomelingen gaan krijgen. Het geslacht van schildpadden wordt namelijk bepaald door de temperatuur op het moment dat de eitjes worden gelegd, ook wel genoemd de incubatietemperatuur.

Vrouwtje bepaalt het geslacht
Bij vogels en zoogdieren wordt het geslacht bepaald bij de bevruchting op basis van de aanwezigheid van een geslachtschromosoom. Sommige reptielen pakken dit anders aan, daarbij wordt het geslacht bepaald in een later stadium. Een pas gelegd ei bevat de genetische informatie van beide geslachten. Er is een korte ‘kritische’ periode in de ontwikkeling van het embryo waarbij een klein verschil in temperatuur de geslachtsbepalende chromosoom activeert of juist niet. Deze temperatuur van de eieren wordt enigszins beïnvloed door de vrouwtjes die door de keuze van de nestplaats en de broedzorg de samenstelling van hun nakomelingen bepalen.
In Nederland is een warme zomer voor exotische schildpadden nog steeds aan de lage kant. Bij lage temperatuur komen uit de schildpaddeneieren dan enkel mannetjes. “En een populatie die alleen uit mannetjes bestaat kan zich onmogelijk vestigen als soort in Nederland”, concludeert Struijk aangezien ze zich niet kunnen voortplanten.

 

Noot redactie:

De geelwangschildpad is al een paar keer in Anna’s Hoeve waargenomen, maar nog nooit ‘betrapt’ op eieren leggen.

https://waarneming.nl/locations/gridcell/2195967/observations/?after_date=2020-03-03&before_date=2020-08-30&species=26633&view_type=as_map

Geschreven door

Laatste nieuws

De nieuwe Koerier is uit
28 november 2023door
Feestelijke opening Groene Schakel
20 september 2023door
Uitnodiging Opening Groene Schakel – Nieuwsbrief 16 september 2023
16 september 2023door
Op de schop
4 juli 2023door
Nieuwe weg bij Anna’s Hoeve ‘soort pretpark’
8 juni 2023door
Excursies naar de natuurverbinding bij Anna’s Hoeve!!
27 april 2023door
Kees van Vliet 10 jaar coördinator Bosploeg
26 april 2023door
Bevriezen biedt kansen
27 maart 2023door
Afsluiting fietspad en Weg over Anna’s Hoeve (bericht van de provincie)
27 februari 2023door
Herinrichting Anna’s Hoeve van start (bericht van de provincie)
17 februari 2023door
Teken petitie tegen 40 meter hoge antenne!!!
2 februari 2023door
Laat niet als dank voor het aangenaam verpozen…
18 januari 2023door
Bosploegjaar 2022
31 december 2022door
Nieuwsbrief 29 oktober 2022
29 oktober 2022door
Rondleiding Bosploeg over Ecoduct Anna’s Hoeve
7 september 2022door
De Geelbuikschildpad ‘Sam’ van Anna’s Hoeve legt weer eieren
20 juli 2022door
Geen brug te ver voor Gooise natuur
4 mei 2022door
Zaterdag 26 maart 2022 | Rondwandeling Voltooiing Groene Schakel
17 maart 2022door
Het schiet aardig op in natuurgebied Anna’s Hoeve: de bomenkap is afgerond
1 februari 2022door
Op jacht naar exoten aan de rand van Hilversum
26 januari 2022door